Verezin-jo sy roahina amin’ny taniny ny vahoaka Malagasy mba hidiran’ny mpampiasa vola vahiny sy malagasy iray tombotsoa: endrika iray isehoan’izany ny fampanofana maharitra (bail emphytéotique) tsy ara-dalà na ny Nosy Sakatia mandritra ny 99 taona amin’ny orinasa GREEN MADA LAND ary eo ambany fialofan’ny “projet présidentiel” no anaovana izany.
Taorian’ny taratasy misokatra ho an’ny Filohan’ny Repoblikan’i Madagasikara momba ny fampanofana maharitra sy tsy ara-dalà na ny Nosy Sakatia izay nametrahana fanontaniana maromaro tsy nahazoana valiny, dia hita fa tsy mbola misy fiovana ny fandehan-draharaha amin’izao fotoana izao. Ny antony dia satria mbola mitatao eo ambony lohan’ireo vahoaka ny fandroahana azy amin’ny taniny nohon’ny fanomezan’ny fanjakana alà lana ny orinasa vahiny GREEN MADA LAND hampiasa ny tany niveloman’izy ireo aman-jato taona.
Tsara ny mampahatsiahy fa :
Efa ho zato taona izao ny Fokonolona no manajary, mipetraka sy mivelona ao amin’ny Nosy Sakatia. Misy famindram-pitantanana ara-dalà na sy manankery ihany koa ireo harena voajanahary azo avaozina ao aminy (Transfert de Gestion de Ressources Naturelles) izay tantanan’ny Vondron’Olona Ifotony RASIS ary manintona mpizaha-tany maro isan-taona.
Efa namoahana didy nanafoana ny fampanofana maharitra azony tamin’ny taona 2019 ity orinasa ity (Arrêté N° 27 227/2019-MATP nivoaka tamin’ny 29 novambra 2019) nohon’ny tsy fanarahany ny dingan-dà lana voalazan’ny lalà na. Izao indray anefa dia nahazo fifanarahana sy alà lana hanofa ny Nosy Sakatia mandritra ny 99 taona ny orinasa ary tsy mazava ny fomba nahazahoany izany.
Tsy nisy fampahafantarana ho an’ny mponina ao Sakatia ary tsy fantatra mazava ny mikasika ity orinasa GREEN MADA LAND ity sy ny tompon’ny petra-bola ao anatin’ny orinasa. Anaovana tery vay manta hanaiky sy hifampiraharaha amin’ny mpangorona ny taniny ny vahoaka ao Sakatia ary rehefa tsy manaiky dia arangaranga hatrany fa tetikasan’ny filoham-pirenena (projet présidentiiel) izany. Koa averina indray ny fanontaniana hoe : ambonin’ny lalà na rehetra sy ny tombontsoam-bahoaka izay efa mivelona eo amin’ny taniny aman-jato taona ve izay lazaina hoe tetikasan’ny filoham-pirenena na “projet présidentiel”?
Tsy omena ho hitan’ny mponina ao Sakatia voakasika mivantana ny ao anatin’ilay fifanekena bail emphytéotique 99 taona niarahan’ny orinasa sy ny solontenam-panjakà na nanasonia, manamafy ny ahiahy izany. Ny bail emphytéotique nosoniavin’ny orinasa GREEN MADA LAND sy ny Fanjakà na malagasy tamin’ny taona 2016 dia marihina fa « Zato ariary isaky ny m2 isan-taona » no hofan’ny tany naloan’ny orinasa raha ny hita tao anatin’ny fifanarahana izay efa niparitaka. Tsy ny fampandrosoana ny faritra voizina fa antony nametrahana ity orinasa ity no hiseho fa ny mifanipaka amin’izany tanteraka. Etsy ankilany ihany koa ny vahoaka dia voahitsakitsaka tanteraka ny zony amin’ny tany, ny zony ara-kolontsaina, ny zony ara-tsakafo, ny zony hanana fonenana sahaza, ny zon’ny zaza hianatra sy ireo zo hafa rehetra mety hifandraika amin’ireo voalaza ireo sy ny fahaverezan’ny foto-pivelomany.
Ankehitriny dia tsy misy valiny avy amin’ireo tompon’andraikitra samihafa anivon’ny Fanjakana mikasika ity raharaha ity na dia maro aza ny ezaka fanairana sy fifanatonana natao. Miaina anaty ahiahy tanteraka ny mikasika ny ho aviny ny mponina ao Sakatia amin’izao fotoana izao.
Noho izany indrindra izahay manao sonia ity fanambarana ity dia miray hina tanteraka amin’ny Fokonolona ao amin’ny Nosy Sakatia amin’ny fanaovana antso avo mikasika ny ireto manaraka ireto:
– Fanafoanana ny fampanofana maharitra (bail emphytĂ©otique) navadika ho “projet prĂ©sidentiel” izay natokana ho an’ny orinasa GREEN MADA LAND;
– Fanomezana lanja sy fanohanana ireo ezaka efa nataon’ny Fokonolona hatramin’izay amin’ny fiarovana ny harena voajanahary sy ny fampandrosoana ny fizahan-tany eo an-toerana amin’ny alalan’ny “tourisme communautaire”;
– Fankatoavana ny zon’ny Fokonolona amin’ny tany izay efa najariany aman-jato taona izay mifatotra tanteraka amin’ny kolontsainy sy ny fomba amam-panaony;
– Tsy fanaovana didiko fehy lehibe sy fanerena ny Fokonolona fa kosa fangaharaharana sy fampahafantarana ary fanaovana teny ierĂ na amin’ny Fokonolona mialohan’ny fandraisana fanapahan-kevitra sy fanatanterahana ny asa rehetra mikasika ny Nosy Sakatia;
– Fitsinjovana ny tombontsoan’ny mponina an-toerana aloha vao ny tombontsoan’ny olom-bitsy;
– Fandraisan’andraikitry ireo notoloram–pahefĂ na isan’ambaratonga izay nametrahana fitokisana ary manana tamberin’andraikitra amin’ny vahoaka izay antoky ny filaminana sy ny fandrosoana lovain-jafy. Voakasika amin’izany ny Fiadidian’ny Repoblika izay nametraka ilay “projet prĂ©sidentiel”, ny Fitsarana izay mitsara ny raharaha ankehitriny, ny Solombavambahoaka izay tokony ho mpiaro voalohany ny tombontsoan’ny vahoaka anatin’ny fari-piadidiany, ny Ministera samihafa voakasika (indrindra ny Ministeran’ny fananan-tany, ny Ministeran’ny tontolo iainana ary ny Ministeran’ny fizahan-tany) ary ihany koa ireo tompon’andraikitra ifotony rehetra anivon’ny Kaominina sy ny Distrika ary ny Faritra.
Antananarivo faha-25 Septambra 2023
• Centre de Recherches et d’Appui pour les Alternatives de Développement – Océan Indien (CRAAD-OI)
craad.madagascar@gmail.com ; http://craadoimada.com
• Fikambanana TANY miaronytany malagasy – Collectif pour la dĂ©fense des terres malgaches – TANY
patrimoine.malgache@yahoo.fr; www.terresmalgaches.info; TANY; @CollectifTany
• Initiative conjointe TAFO MIHAAVO – Natural Justice, https://tafomihaavo.org, https://naturaljustice.org
• F͟e͟m͟m͟e͟s͟ ͟e͟n͟ ͟A͟c͟t͟i͟o͟n͟ ͟R͟u͟r͟a͟l͟e͟ ͟d͟e͟ ͟M͟a͟d͟a͟g͟a͟s͟c͟a͟r͟ ͟(͟F͟A͟R͟M͟)͟ ͟-͟ ͟farmmadagascar@gmail.com | www.farm-madagascar.org
• RĂ©seau des Jeunes pour le DĂ©veloppement Durable (RJDD) – rjdd.madagascar@gmail.com; https://web.facebook.com/RJDDMadagascar